Herhangi bir işe kalkışırken mükemmeli arzularız. Aldığımız ürünlerin ve hizmetlerin, yaptığımız işlerin mükemmel olmasını bekleriz. Aslında bu güzel bir duygu. İnsanı gelişime iter. Öte yandan her iyi şeyin fazlasının zarar olması gibi mükemmeli arzulamak özellikle işin başında çoğu zaman zararlıdır. Mükemmeli arayan iyiyi hiç bulamayabilir. Mükemmeliyetçilik hayatı yaşanmaz hale getirebilir. Hedef mükemmel değil, mevcut kaynaklarla olabileceğin en iyisi olmalıdır. Çünkü tüm kaynakların sınırsız olduğu ideal bir dünyada yaşamıyoruz. Bu durum ancak cennette olabilir. Bu dünyada güç, zaman, para, yetenek, bilgi sınırlıdır. Beklentiler bu sınırlılıklarla eşleşmelidir.

Birçoğumuz mükemmeli aradığımız için sebepsiz yere mutsuz oluyoruz. Hayatın her aşamasında beklentilerimiz ayrılan kaynaklarla paralel olmalıdır. Hayat kendine haksızlık eden ama bunun farkında olmayan insanlarla doludur.

Özellikle girişimcilikte mükemmel ve iyi dengesini doğru kurmamız gerekir. Birçok işletme mükemmelin peşinde eriyip gitmiştir. Tabi ondan daha fazlası da berbat kalite anlayışıyla bitmiştir. Girişimciler, kabul edilebilir seviyeyi iyi tespit etmeli, sonra da bu seviye için çalışmalıdır.

Peki mükemmeli hiç mi aramayalım? Olgunlaşmış bir işte, ek kaynağın sağlanabileceği bir alanda mükemmeli aramak gerekir, yaklaşabildiğimiz kadar yaklaşmamız gerekir. Dünya çapında başarı elde etmiş, kalitesiyle gönüller fethetmiş birçok işletme mükemmelin peşinde koşarak bu noktaya gelmiştir. Tek dikkat etmemiz gereken mükemmeli ne zaman arayacağımız, hangi iş olursa olsun, başlangıçta mükemmeli arayan iyiyi hiç bulamaz.

Zamanın birinde bataklığa düşmüş biriyle karşılaştım. Perişan bir durumdaydı, çırpındıkça batıyordu, artık kıpırdayamaz hale gelmişti. Tabi onu o halde görünce hemen yardıma koştum. Arkasında görece sert bir toprak vardı, “oraya doğru hareket et, oradan çıkabilirsin,” dedim ama adam bana inanmıyordu. Bir dal parçası buldum adama doğru uzattım. Elinin yetişmeyeceğini düşündüğünden olsa gerek elini uzatmaya çalışmadı. Dal parçasını adama biraz daha yaklaştırmak için çamurun içine daldım, dal parçası iyice yaklaşmıştı ama yine de adam elini uzatmaya çekiniyordu. Bu arada üstüm başım berbat olmuştu, hatta bir ara neredeyse ben de bataklığa düşecektim. Çamurdan çıkıp sağa sola koşturmaya başladım. Adamı kurtaracak bir şey arıyordum. Biraz sonra bir ip buldum, dalın ucuna bağlayıp adamın eline doğru attım. İp elinin üzerine düştü. “Tut çekiyorum,” dedim ama adam bana kızmaya başladı. “Bana akıl verme kardeşim, atacaksan yiyecek bir şeyler at, yoksa da git işine,” diye çıkıştı. Ne olduğunu anlayamamıştım. Adam bataklığın ortasındaydı ama bataklıktan çıkmak gibi bir derdi yoktu. Benden karnını doyurmak için yardım istiyordu. Adamla biraz daha konuştuktan sonra adamı kurtarmak için kendimi paralamakla hata ettiğimi anladım. Bataklıktan çıkmak için benim yardımımı istemiyor, belki de bataklıkta olduğunu bile kabul etmiyordu. Üstelik yardım etmeye çalıştığım için bana kızıyordu. Bu adam için neredeyse ben de bataklığa düşecektim. Bundan sonra bataklıkta olup da kurtulmak için yardım istemeyen birisine asla yardım etmemeye karar verdim.

Gel zaman git zaman yine bataklıkta olan birisiyle karşılaştım. Bu defa biraz temkinli yaklaştım ama bu adam yalvarıyordu. “Ne olursun beni kurtar, ölmek üzereyim, ne yap ne et beni kurtar.” Tamam dedim, bu adam için uğraşmaya, kirlenmeye, belki de hayatını risk etmeye değer. Hemen adamı kurtarmanın yollarını aramaya koyuldum.

–“Kardeşim şu tarafa doğru gitmeye çalışsan belki oradan çıkarsın ben de yardım ederim,” dedim.

-“Orası çok tehlikeli iyice batarım,” dedi.

-“Tamam o zaman şimdi sana bir dal parçası uzatacağım unu tut.”

-“Dalı tutamam yarı yolda kırılırsa iyice batarım.”

-“Peki o zaman sağlam bir ip bulup atacağım seni çekerim.”

-“İp elimi ağrıtır sen buraya gelsen beni sırtına alsan, dışarı çıkarsan olmaz mı?”

-“Maalesef kardeşim, üstüm pis olur,” dedim ve oradan uzaklaştım.

Bataklığa düşen, yardım isteyen ama kurtulmak için çabalamayana da yardım etmemeye karar verdim.

Artık bataklığa düşen, yardım isteyen ve kurtulmak için gayret edene yardım ediyorum. Onlar için kirlenmeye değer. Geriye kalanlar mı, onlara selam deyip geçiyorum.

İnsan gerçekten de miyop bir canlı. Geleceği kestirmede çok kötü. Buna rağmen uzun vadeli planlar yapmak önemli. Eğer insan uzun vadeli planlar yapmazsa hayatın dalgaları arasında boğulabilir. Nereye gideceğiyle ilgili bir planı olanın kıyıya ulaşma ihtimali daha yüksek. Elbette geleceği düşünmek zor bir iş. İç güdüsel olarak, önündeki lokmaya odaklanmak, hele de çok lezzetliyse, hele de açsa reddedilmez bir teklif gibi görünüyor. Ancak sabır her şeyin başında geliyor. Her ne olursa olsun, eğer bir lokma çok kolaysa muhtemelen ondan uzak durman gerekebilir. Tabi dediğim gibi yapısal olarak insanın bu konularda zaafı var. Mesela kredi sistemini ele alalım.

Continue reading →

İnsanın sürekli mutluluğun peşinde koşması ama bir türlü yakalayamaması hep yaşanan bir hal. Hemen hepimiz için mutluluk hoş kokulu duman gibi bir şey, dışarda bir yerlerde duruyor, alıp eve getirmeye çalışıyoruz, çoğu zaman beceremiyoruz, becersek de evde durmuyor bir zaman sonra kaybolup gidiyor. Halbuki işler böyle olmak zorunda değil.

Continue reading →